به گزارش نبض بورس، مترجم: پویا احمدی | از آنجایی که تمام بخشهای اقتصاد روسیه، با تحریمهای بیسابقهای روبهرو شده اند، این کشور ممکن است مجبور شود به یک متحد قابل اعتماد با بیش از چهار دهه تجربه در زمینه تحریمهای غرب روی بیاورد.
بر اساس گزارش Castellum.Ai که تحریمها را دنبال میکند، تا قبل از جنگ اوکراین، ایران تحریم شدهترین کشور جهان بود. روسیه اکنون این رکورد را در اختیار دارد و این دو کشور در چیزی قرار دارند که تحلیلگران آن را "ازدواج مصلحتی" مینامند که احتمالاً با تشدید جنگ در اوکراین قویتر میشود.
جورجیو کافایرو، مدیر عامل شرکت Gulf State Analytics در واشنگتن دی سی گفت: "منافع مشترک در کمک به یکدیگر برای دور زدن تحریم ها، برای این پویایی در روابط روسیه و ایران مهم است."
ویتالی ساولیف، وزیر حمل و نقل روسیه در ماه گذشته، در بحبوحه کشمکش هوایی بین مسکو و غرب گفت که کشورش در حال "مطالعه پرونده ایران" برای کمک به آنها در زمینه مقابله با تحریمهای تعمیر و نگهداری و قطعات یدکی است. ایران هنوز برخی از هواپیماهای خریداری شده قبل از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ را در اختیار دارد که پیش از قطع روابطش با غرب اتفاق افتاد.
کافیرو با اشاره به توافق سال ۲۰۱۵، که محدودیتهای قابل راستیآزمایی را برای برنامه هستهای ایران طراحی کرد، افزود: «این روابط دوجانبه احتمالاً با ادامه جنگ در اوکراین قویتر خواهد شد، به ویژه اگر مذاکرات وین برای احیای برجام شکست بخورد.» وی خاطرنشان کرد که انزوای ایران، تهران را بیشتر وادار میکند تا خود را برای کرملین مفید کند.
پس از دههها محدودیتهای اقتصادی غرب، جمهوری اسلامی با استفاده از بازارهای غیرقانونی و دستکاری در ردیابی کشتیها برای دور زدن تحریمها، به استاد دور زدن تحریم تبدیل شده است. امروزه روسیه، در حالی که غرب در تلاش برای فلج کردن صنایع، مسکو را تحت فشار قرار میدهد، بحران مشابهی را تجربه میکند.
آیا روسیه میتواند از ایران برای دور زدن تحریمهای غرب پیروی کند؟ برخی از تحلیلگران میگویند که در حال حاضر این اتفاق در حال رخ دادن است.
ایالات متحده، گروه کشورهای ثروتمند G۷ و اتحادیه اروپا از زمان حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه، مجموعهای از تحریمهای بیسابقه را علیه روسیه اعمال کردهاند.
اما بزرگترین ضربه به انرژی روسیه خواهد بود که تا سال ۲۰۲۰ بیش از نیمی از صادرات روسیه را تشکیل میداد. ایالات متحده و بریتانیا قبلاً خرید نفت روسیه را ممنوع اعلام کرده اند. امروز، اتحادیه اروپا - که همچنان به شدت به عرضه انرژی روسیه وابسته است - در حال بررسی یک اقدام مشابه است؛ اما هنوز در مورد این موضوع به اجماع نرسیده است.
یکی از راههایی که روسیه میتواند یاد بگیرد که از تحریمهای احتمالی بر روی نفت خود جان سالم به در ببرد، جابهجایی کشتیها و تغییر نام تجاری ترکیب خود است؛ تاکتیکی که ایران از آن استفاده کرده است.
رویترز در سال ۲۰۱۲ گزارش داد که ایران در گذشته، میلیونها بشکه نفت را در بنادر کمتر شناخته شده آسیا پنهان کرده است تا از تحریمهای غرب فرار کند.
انتقال بشکه در شب از یک کشتی به کشتی دیگر به ایران این امکان را داد که زیر پرچمهای مختلف خود را پنهان کند و نفت خود را بدون جلب نظر ناظران غربی به خریداران مشتاق آسیایی بفروشد.
کورمک مک گاری، کارشناس امنیتی در Control Risks در لندن گفت: «حدود ۸ درصد از بزرگترین نفتکشهای جهان اکنون درگیر قاچاق نفت تحریمشده هستند که عمدتاً شامل محصولات ایران و ونزوئلا است.»
مک گری به سیانان گفت: «شبحسازی» متداولترین مکانیسم مورد استفاده است که به موجب آن کشتیها سیستمهای شناسایی خودکار خود را هنگام تعویض محموله از یک کشتی به کشتی دیگر خاموش میکنند.
مک گری گفت: «ترفند اینجا این است که نفتکش دوم ممکن است کاملاً مطابق [با تحریم ها]به نظر برسد و تاجر یا مصرف کننده فریب بخورد و فکر کند محمولهای غیرمجاز خریداری کرده است.»
تحریمهای اعمال شده پس از حمله روسیه به اوکراین، این کشور را به کشوری تبدیل کرده است که بیشترین تعداد تحریمها را در سراسر جهان دارد.
ویندوارد، یک شرکت اطلاعاتی دریایی اسرائیل، گفت که طی ماه گذشته تجارت نفت خام روسیه را زیر رادار شناسایی کرده است؛ جایی که عملیات کشتی به کشتی بین نفتکشهایی که از بنادر روسیه با نفتکشهای دیگر حرکت میکردند، وجود داشت. به گزارش ویندوارد، نفتکشهایی که در این فعالیت مشارکت میکردند، وارد آمریکای شمالی، آسیا، روسیه و اروپا شدند.
ویندوارد در یک پست وبلاگی نوشت: «در حالی که محدودیتهای جدید رفتار کشتیها را تغییر میدهند... به نظر میرسد برخی از شرکتها با پنهان کردن اقدامات خود و تلاش برای نگه داشتن نهادهای نظارتی... در تاریکی، به تجارت خود ادامه میدهند.»
در مورد ایران، مناطق دورافتاده مالزی بهعنوان نقاط «ترکیب» یا «برندسازی مجدد» مورد استفاده قرار میگرفت؛ جایی که نفت ایران با دیگران مخلوط میشد و به عنوان یک محصول غیرایرانی به خریداران بینالمللی فروخته میشد. "مخلوطهای مالزیایی" دروازه شناخته شدهای برای فرار از تحریمهای نفتی بوده است؛ زیرا خریداران آسیایی - به ویژه چینی - از ترکیب تغییر نام تجاری برای خرید نفت تحریم شده استفاده میکنند.
روسیه در حال حاضر مسیر مشابهی را در پیش گرفته است؛ نفت این کشور اکنون به "ترکیب لتونی" تغییر نام داده؛ که یک ترکیب روسی ۴۹.۹۹ ٪ است که با نفتهای دیگر مخلوط شده و برچسب لتونی دارد. بلومبرگ گزارش داد که این نفت خام مخلوط شده، توسط شرکت نفت و گاز شل مستقر در بریتانیا خریداری شده است.
به گفته تحلیلگران، معامله با نفت تحریم شده، هم به اعتبار و هم به سیستم مالی آن طرف آسیب میرساند. اما تقاضا برای نفت خام همچنان میتواند برخی از خریداران را به سمت انتهای بازارهای سیاه سوق دهد.
اسفندیار باتمانقلیج، بنیانگذار و مدیر عامل اندیشکده بنیاد بورس و بازار در لندن، گفت: «بازار کامودیتی ها، به دلیل نگرانیهای حاکی از عرضه تحت فشار هستند؛ و بنابراین مشخص نیست که عرضه انرژی روسیه قابلیت جایگزینی دارد یا خیر».
تحلیلگران میگویند که از نظر مالی، ایران شبکهای مخفی ساخته است که از شرکتهای صوری و تراکنشهای مداری، برای دور زدن تحریمها استفاده میکند که برخی معتقدند ممکن است برای استفاده روسیه ارائه شود.
ریچارد نفیو، محقق مرکز کلمبیا در سیاست انرژی جهانی در نیویورک، که قبلا به عنوان معاون رئیس تحریمها در وزارت امور خارجه و مدیر امور ایران در شورای امنیت ملی ایالات متحده فعالیت میکرد، گفت: "از این شرکتها استفاده میشود تا این طور تظاهر کنند که ارتباطی با ایران نداشته و ندارند. "
فعالیت از طریق شرکتهای صوری و فرعی، تاکتیکیست که نیفیو معتقد است روسیه میخواهد درباره آن، از ایران بیاموزد.
باتمانقلیج گفت که فرار از تحریم کار آسانی نیست. در حالی که یافتن شرکای همدست، فروپاشی اقتصادی را در کوتاه مدت به تأخیر میاندازد، اما همچنان شانس سودآوری اقتصاد در بلندمدت را کاهش میدهد.
باتمانقلیج گفت: درسی که روسیه باید از تجربه ایران بگیرد، این است که دور زدن تحریمها و مقاومت در برابر تحریمها سخت است. او به سیانان گفت: «در بهترین حالت، روسیه میتواند هدفش نشان دادن مقاومت در برابر تحریمها باشد؛ اما این فقط به معنای جلوگیری و به تعویق انداختن یک فروپاشی اقتصادی است.»
منبع: سی ان ان بیزینس